Dọn Dẹp

Việc dọn dẹp và quét dọn chuẩn bị cho trẻ thành công trong học tập như thế nào?

 

Thông thường, cảnh trẻ lau bàn, rửa chén, lau sàn trong lớp học khiến các bậc phụ huynh phải nhíu mày. Việc này thì liên quan gì đến sự phát triển cũng như việc học toán và ngôn ngữ của một đứa trẻ?

Đối với những ai áp dụng Montessori tại nhà hay gửi trẻ đến nhà trẻ hoặc trường Montessori, việc nhìn thấy trẻ làm các công việc vặt hàng ngày một cách thường xuyên là một điều bình thường.

Tại sao bà Maria Montessori lại coi trọng những trải nghiệm thực hành cuộc sống cho trẻ nhỏ như vậy? Không phải công việc của các em là vui chơi và tận hưởng tuổi thơ sao?

Có phải chúng ta bắt các em phải gánh vác trách nhiệm quá sớm? Có phải là con chúng ta sẽ trở thành người dọn vệ sinh khi lớn lên? (Không có gì sai khi trở thành người dọn vệ sinh ở đây cả.) Những câu hỏi này lướt qua tâm trí của hầu hết mọi phụ huynh khi lần đầu tiên bước vào lớp học Montessori.

Hóa ra tất cả các công việc dọn dẹp, nấu nướng, đánh bóng và quét dọn đều quan trọng đối với sự phát triển của một đứa trẻ hơn chúng ta có thể tưởng tượng. Bà Maria Montessori không hổ danh là một thiên tài. Khi bà giới thiệu tất cả các hoạt động này trong lớp học của mình, bà đã có những lý do quan trọng để làm như vậy.

Chúng ta không chỉ chuẩn bị cho trẻ về mặt học tập, mà những kỹ năng trẻ học được cũng là một quá trình phát triển tự nhiên của các em mà từ đó hầu hết các em đều đạt được sự hài lòng lớn về nội tâm, loại bỏ nhu cầu về những phần thưởng bên ngoài.

 

     1. Khi trẻ khám phá thế giới bên ngoài, các em học được tất cả các mối quan hệ giữa các đối tượng - độ sâu, khối lượng, thể tích, kích thước và cách các khái niệm đó đan xen và hoạt động kết hợp với nhau. Quy trình đơn giản của việc thực hiện các công việc hàng ngày như lau bàn giúp trẻ có cơ hội tìm hiểu về khối lượng của cái xô, kích thước của bàn và độ nặng của nó. Tất cả những quan sát tiềm thức này đặt nền tảng cho việc học các khái niệm toán học trong tương lai. Ngoài ra, khi quét sàn, trẻ học được các khái niệm không gian - như “trên”, “dưới”, “trước” và “sau” mà có thể gây ra thách thức cho trẻ nhỏ.

     2. Trẻ học cách đưa ra các phỏng đoán, đo lường và dự liệu trong một môi trường quen thuộc. Trẻ được hướng đến những hoạt động đó từ bên trong. Bằng cách chuẩn bị một bữa ăn xế, dọn dẹp bát đĩa, lau khô chúng và chuẩn bị khay và không gian cho bạn tiếp theo, trẻ học cách thực hiện một loạt các bước, một quy trình sẽ chuẩn bị cho các em việc thực hiện các bài toán trừu tượng và chuỗi hoạt động trong tương lai.

     3. Trẻ nhìn thấy mục đích đằng sau hoạt động. Bàn sạch, bụng no, sàn không trơn và an toàn cho mọi người bước đi. Nó mang lại cho các em cảm giác thân thuộc, hoàn thành và phục vụ người khác.

     4. Trẻ học cách giành quyền kiểm soát cơ thể và làm chủ các chuyển động của mình - mình cần dùng lực lên cây lau nhà bao nhiêu, mình cần di chuyển tay nhanh như thế nào khi đánh giày và độ tập trung mình cần có để đổ chất lỏng từ bình.

     5. Có sự tham gia tối thiểu của người lớn. Điều này có nghĩa là trẻ có được quyền tự chủ và sự hài lòng tuyệt vời từ khả năng độc lập. Điều này dẫn đến ít vấn đề về hành vi hơn và sự kết nối mạnh mẽ hơn. Đứa trẻ hiểu rằng người lớn tin tưởng để mình thực hiện những nhiệm vụ có ý nghĩa.

     6. Trẻ học cách mắc lỗi và biết rằng mình có toàn quyền kiểm soát việc sửa chữa lỗi lầm bằng cách dọn dẹp đồ rơi và nhặt rác.

     7. Trẻ được khuyến khích kiên trì và nỗ lực hết mình.

     8. Sự tập trung mà trẻ phát triển trong các hoạt động thực hành cuộc sống là cần thiết cho khả năng tập trung trong tương lai khi các em cần hoàn thành các bài tập toán và học viết.

 

Như bạn có thể thấy, chúng ta không hề đánh giá quá cao tầm quan trọng của các hoạt động thực hành cuộc sống đối với sự phát triển của trẻ thơ ở nhà và trong lớp học. Ở nhà chúng tôi, ngay từ khi còn nhỏ trẻ đã tham gia vào việc dọn dẹp, và nấu ăn một cách thường xuyên mỗi ngày.

Quan trọng là phải cho phép các em tự do trong khả năng của các em và nguồn lực của chúng ta. Và nguồn lực, ý tôi là thời gian, sự kiên nhẫn và ranh giới đi kèm với nó.